Vorige week stond Joost uit de Koningstraat me te bellen, paniek in z’n stem. “Het toilet loopt over, de douche borrelt, en m’n schoonmoeder komt zo!” Binnen 25 minuten stond ik bij hem. Oude gietijzeren hoofdleiding, typisch voor die straat uit de jaren ’60. Combinatie van bladeren uit de tuin en vet van de keuken had een complete blokkade gevormd. Na een half uur hogedruk reiniging stroomde alles weer perfect. Maar wat Joost vooral wilde weten: “Hoe voorkom ik dit in de toekomst?”
Die vraag krijg ik elke herfst tientallen keren. Vooral hier in Beverwijk, met onze mix van historische panden in het Centrum en oudere woningen in wijken zoals de Pijp en Wijkerbroek. Als loodgieter met 25+ jaar ervaring zie ik steeds dezelfde situaties terugkeren. En weet je? De meeste rioolproblemen kun je zelf oplossen of zelfs voorkomen. Deze gids laat je precies zien hoe.
Waarom oktober dé maand is voor rioolproblemen
We zitten midden in de herfst, en dat betekent in Beverwijk vooral één ding: bladeren. Rondom de Wijkertoren en door het hele Centrum dwarrelen ze naar beneden. Maar die bladeren eindigen niet alleen in je goten, ze spoelen ook naar straatkolken en tuinputjes. Gecombineerd met het extra vet van winterse stamppotmaaltijden krijg je een perfecte storm voor verstoppingen.
In de Koningstraat en Burgerhartstraat, waar ze nog steeds prioriteit geven aan leidingvervanging, zie ik dit extra vaak. Die oude gietijzeren hoofdleidingen hebben van binnen al een ruw oppervlak door corrosie. Ideaal voor bladeren en vet om zich aan vast te hechten. Trouwens, als je in zo’n straat woont en nog nooit problemen hebt gehad, beschouw jezelf gelukkig, maar blijf alert.
Hoe je rioolsysteem eigenlijk werkt
Voordat je aan de slag gaat met ontstoppen, helpt het om te begrijpen wat er onder je vloer gebeurt. Je huis heeft een binnenriool dat al het afvalwater verzamelt, van je toilet, douche, wastafel en keuken. Dit komt allemaal samen in één hoofdleiding die naar het gemeentelijke riool loopt.
In Beverwijk werken we vooral met het vrijvervalsysteem. Water stroomt door zwaartekracht naar beneden, geen pompen nodig. Tot aan je perceelgrens, bij het ontstoppingsstuk (dat T-stuk met schroefdeksel in je tuin of kelder), is alles jouw verantwoordelijkheid. Daarna neemt de gemeente het over.
En hier komt het: in wijken zoals het Centrum heb je vaak een gemengd stelsel. Regenwater en huishoudelijk afvalwater door dezelfde buis. Bij hevige regenval kan dat systeem overbelast raken. Ik zie regelmatig dat bij meer dan 20mm regen per uur de kelders in het Vondelkwartier last krijgen van terugstromend water.
Signalen dat je een verstopping hebt
Water dat langzaam wegloopt, dat ken je wel. Je staat onder de douche en merkt dat het water rond je enkels staat. Of de gootsteen in de keuken loopt maar mondjesmaat leeg. Dat zijn de vroege waarschuwingen.
Maar let ook op borrelende geluiden. Spoel je het toilet door en hoor je de douche borrelen? Dan heb je waarschijnlijk een verstopping in de gemeenschappelijke afvoer. Bij Joost hoorde ik het meteen toen ik binnenkwam, dat karakteristieke gorgelgeluid uit meerdere afvoeren tegelijk.
Onaangename geuren zijn een ander teken. Soms komt dat doordat watersloten droogstaan (vooral in de zomer), maar in de herfst duidt het vaak op stilstaand water ergens in het systeem. En in het ergste geval, water dat terugstroomt via de laagste punten. In portiekwoningen in het Centrum zie ik dat vooral in de benedenwoningen gebeuren.
Lokaal versus hoofdleiding
Eén afvoer die traag loopt? Waarschijnlijk een lokale verstopping. Meerdere afvoeren tegelijk? Dan zit het dieper in het systeem. Bij Joost waren alle afvoeren in huis problematisch, klassiek teken van een blokkade in de hoofdleiding richting straat.
De boosdoeners: wat verstopt je riool
In de keuken is vet de grootste vijand. Je spoelt warm vet weg, het lijkt prima te gaan, maar verderop in de koudere leidingen stolt het. Laag voor laag bouwt zich op. In Beverwijk, met ons harde water (8,4°dH), versnelt kalkaanslag dit proces nog.
Badkamers hebben een ander probleem: haar. Gecombineerd met zeepschuim vormt het proppen die je met geen mogelijkheid weggespoeld krijgt. Ik haal regelmatig strengen haar uit doucheputjes die eruitzien als viltmatjes.
En dan het toilet. Volgens mij denken mensen soms dat het een universele afvalbak is. Vochtige doekjes, ook die “doorspoelbare”, lossen niet op zoals toiletpapier. Wattenstaafjes, maandverband, condooms, ik heb het allemaal uit verstopte toiletten gevist. Doe dat jezelf en je loodgieter niet aan.
Wortelingroei in oudere wijken
In de Pijp en Wijkerbroek, waar veel woningen uit de jaren ’20 tot ’70 stammen, zie ik regelmatig wortelingroei. Bomen zoeken vocht, vinden een klein scheurtje in je leiding, en voor je het weet groeit er een complete wortelmat in je riool. Dit los je niet zelf op, daar heb je professionele apparatuur voor nodig.
Wat je zelf kunt doen: praktische ontstoppingsmethoden
Goed, nu het belangrijkste deel. Je hebt een verstopping, wat nu? Begin altijd met de simpelste methode en werk van daaruit verder.
De plopper: onderschat hem niet
Die oude rubberen ontstopper werkt nog steeds het beste voor lichte verstoppingen. Vul de wastafel of douche met een paar centimeter water, dit creëert een betere afdichting. Plaats de plopper recht boven de afvoer en maak korte, krachtige pompbewegingen. 15 tot 20 keer, dan snel optillen.
Bij dubbele gootstenen moet je de andere afvoer afdichten met een natte doek, anders pomp je alleen maar lucht heen en weer. Hetzelfde geldt voor wastafels met een overloop, dicht die opening af.
Heet water voor vetverstoppingen
Keukengootsteen die traag loopt? Kook een grote pan water en giet dit in één keer door de afvoer. Niet druppelsgewijs, maar echt in één beweging. Het hete water smelt vetophopingen. Herhaal dit 2-3 keer met tussenpozen van vijf minuten.
Let op: bij kunststof leidingen eerst even checken of ze kokend water aankunnen. De meeste moderne PVC-leidingen (zoals in het Centrum vanaf de jaren ’80) hebben hier geen moeite mee, maar oude leidingen kunnen week worden.
Soda en azijn: de natuurlijke aanpak
Half kopje soda in de afvoer, daarna een kopje schoonmaakazijn. Je ziet het bruisen en schuimen, die reactie helpt organisch materiaal los te maken. Dek af met een natte doek om de druk te behouden en laat 15-30 minuten inwerken. Spoel door met heet water.
Deze methode is veilig voor alle leidingmaterialen, ook die oude koperen installaties uit de jaren ’60 die je nog in veel Centrum-woningen tegenkomt. Maar eerlijk gezegd: bij hardnekkige verstoppingen is het effect beperkt. Zie het meer als preventief onderhoud.
Ontstoppingsveer voor diepere problemen
Voor verstoppingen verder in de leiding heb je een ontstoppingsveer nodig. Kost een tientje bij de bouwmarkt, 3 tot 5 meter lang. Voer de veer voorzichtig in terwijl je aan de hendel draait. Bij weerstand draai je heen en weer om door de verstopping te breken.
Werk geduldig. Forceer nooit, vooral niet in oudere woningen met gresleidingen. Die zijn brozer dan je denkt. Trek de veer regelmatig terug om vuil te verwijderen. Bij Joost kon ik met de veer al wat materiaal lostrekken voordat ik de hogedruk inzette.
Wanneer je toch moet bellen
Sommige situaties los je niet zelf op. Meerdere afvoeren tegelijk verstopt? Bel. Water dat terugstroomt, vooral in je kelder of benedenwoning? Bel direct 085 019 73 76. Rioollucht die maar niet weggaat? Kan een droogstaand waterslot zijn, maar ook een gescheurde leiding of ventilatieproblem.
En als je na twee, drie pogingen met plopper en veer geen verbetering ziet, stop dan. Blijven doorproberen maakt het vaak erger. Ik zie regelmatig waterschade omdat mensen te lang hebben gewacht met professionele hulp. Bij riool ontstoppen voor beginners Beverwijk geldt: ken je grenzen.
Wat een professional doet
Wij hebben apparatuur die je niet thuis hebt liggen. Hogedruk reiniging met 150-200 bar waterdruk, dat spoelt zelfs de hardnekkigste verstoppingen weg. Camera-inspectie lokaliseert exact waar het probleem zit, zonder dat we gaten hoeven te graven.
Voor wortelingroei in die oude leidingen in de Pijp en Wijkerbroek gebruiken we speciale frezen. Die snijden de wortels weg zonder de leiding te beschadigen. En met moderne relining-technieken kunnen we zelfs een nieuwe binnenbekleding aanbrengen zonder graafwerk.
Herfst en winter: seizoensgebonden problemen
Oktober tot december zijn mijn drukste maanden. Die bladeren die ik noemde? Ze verstoppen niet alleen dakgoten maar ook straatkolken en tuinputjes. Vooral rondom de Grote Kerk en in het Vondelkwartier, met al die bomen, zie ik dit constant.
Controleer dus wekelijks je buitenafvoeren. Verwijder bladeren voordat ze in het riool terechtkomen. Een simpel rooster over je tuinputje voorkomt veel ellende. En die regenpijpen? Daar kun je een bladervanger in plaatsen voor een paar euro.
Vorst en bevriezing
We hebben niet vaak extreme vorst, maar onbeschermde leidingen in kruipruimtes of garages kunnen toch bevriezen. Bevroren water zet uit en kan leidingen laten barsten. Isoleer kwetsbare stukken met speciaal isolatiemateriaal.
Tijdens vorstperiodes laat je kranen licht druppelen, stromend water bevriest minder snel. Ga je met kerst op vakantie? Sluit de hoofdkraan af en laat het systeem leeg lopen. Kost je een half uur, bespaart je mogelijk duizenden euro’s schade.
Preventief onderhoud: het échte geheim
Hier komt de gouden tip: de meeste rioolproblemen voorkom je gewoon. Maandelijks giet ik zelf een emmer heet water door elke afvoer in huis. Spoelt beginnende vetophoping weg voordat het een probleem wordt.
Voor doucheputjes: verwijder wekelijks zichtbaar haar. Kost je 30 seconden. Die haarvangers die je op het putje legt werken ook prima. En driemaandelijks dat soda-azijn ritueel, houdt leidingen fris en voorkomt ophoping.
Jaarlijks inspecteer ik toegankelijke leidingen op lekkages of corrosie. In het Centrum, met die ijzerhoudende grond nabij het Wijkermeer, is corrosierisico reëel. Vooral in straten waar ze nog niet vervangen hebben.
Professionele inspectie voor oudere woningen
Woon je in een huis ouder dan 30 jaar? Overweeg elke 3-5 jaar een camera-inspectie. Detecteert problemen zoals wortelingroei, verzakkingen of scheuren voordat ze tot verstoppingen leiden. Kost een paar honderd euro, maar voorkomt noodreparaties van duizenden.
In portiekwoningen in het Centrum, vooral die uit de periode 1300-2000, zie ik vaak dat meerdere appartementen last hebben van hetzelfde probleem. Een gezamenlijke inspectie van de gemeenschappelijke leidingen kan dan verstandig zijn.
Misvattingen die je geld kosten
Chemische ontstoppers, volgens mij zijn ze meer probleem dan oplossing. Ja, ze kunnen verstoppingen oplossen, maar ze tasten leidingmaterialen aan. Vooral bij herhaald gebruik versnellen ze corrosie in metalen leidingen. En in die oude koperen installaties uit de jaren ’60? Echt funest.
Bovendien lossen ze het onderliggende probleem niet op. De verstopping keert terug omdat de oorzaak blijft. Plus ze zijn gevaarlijk bij contact met huid of ogen. Gebruik ze alleen als laatste redmiddel en volg de instructies strikt.
“Vet wegspoelen met heet water is veilig”
Nee. Het vet wordt wel vloeibaar, maar stolt verderop in de koudere leidingen alsnog. Je verplaatst het probleem alleen maar. Vang vet op in een oud blik en gooi het bij restafval. Veeg vettige pannen eerst af met keukenpapier voordat je ze afwast.
Moderne ontwikkelingen en duurzame oplossingen
De rioolbranche staat niet stil. Moderne hogedruksystemen werken efficiënter met minder water. Robotcamera’s maken 360-graden opnames mogelijk. En UV-relining, waarbij we een nieuwe binnenbekleding aanbrengen zonder graven, wordt steeds toegankelijker.
Enzymatische reinigers gebruiken natuurlijke bacteriën die organisch materiaal afbreken. Geen schade aan leidingen, milieuvriendelijk, en ze werken preventief door continue werking. Ik adviseer ze steeds vaker als alternatief voor chemische ontstoppers.
Nieuwe regelgeving
De NEN 3215:2022 stelt strengere eisen aan riolering. Bij grote verbouwingen moet je rioolsysteem mogelijk aangepast worden aan moderne standaarden. Vooral relevant voor eigenaren van monumentale panden in het Centrum of bij renovaties in de Pijp en Wijkerbroek.
Praktisch stappenplan voor als het misgaat
Oké, je hebt een verstopping. Wat doe je precies?
Stap 1: Bepaal of het lokaal of algemeen is. Eén afvoer of meerdere?
Stap 2: Bij lokale verstopping: probeer de plopper. 15-20 keer pompen, met water in de afvoer.
Stap 3: Geen resultaat? Heet water (keuken) of soda-azijn (badkamer).
Stap 4: Nog steeds vast? Ontstoppingsveer, voorzichtig en geduldig.
Stap 5: Na twee pogingen geen verbetering? Stop en bel 085 019 73 76. We zijn 24/7 bereikbaar en staan binnen 30 minuten bij je.
Stap 6: Bij meerdere verstopte afvoeren of terugstromend water: sla stap 1-4 over en bel direct.
Specifiek advies voor Beverwijk wijken
In het Centrum, met die mix van oude en nieuwere panden, let vooral op de waterdruk. Met 3-4 bar uit het centrale netwerk kan een plotselinge drukverschil wijzen op een verstopping. Die oude gietijzeren hoofdleidingen in de Koningstraat en Burgerhartstraat zijn kwetsbaar, wees voorzichtig met agressieve ontstoppingsmethoden.
In de Pijp en Wijkerbroek, met dat bedrijventerrein karakter, heb je vaak te maken met zwaardere systemen. Die hoge druk van 4-6 bar betekent dat verstoppingen zich sneller manifesteren. Maar ook dat hogedruk reiniging effectiever is. De beperkte woningen daar hebben meestal modernere leidingen, minder zorgen over materiaalschade.
Als het echt urgent is
Sommige situaties wachten niet tot morgen. Water dat je woning binnenstroomt. Een toilet dat overloopt tijdens een verjaardagsfeest. Of zoals bij Joost: schoonmoeder op komst en een compleet geblokkeerd riool.
Daarom zijn we 24/7 bereikbaar op 085 019 73 76. Binnen 30 minuten ter plaatse, vast tarief vooraf, geen verrassingen achteraf. En met 10 jaar garantie op ons werk hoef je je geen zorgen te maken dat het probleem terugkeert.
Want uiteindelijk gaat het hierom: je wilt gewoon dat je riool werkt. Geen gedoe, geen stress, gewoon een functionerend systeem. Met de tips uit deze gids los je de meeste problemen zelf op. En voor de rest? Daar zijn we voor.
Trouwens, Joost belde me vorige week nog. Geen nieuwe verstopping, maar om te vertellen dat hij nu maandelijks preventief heet water door z’n afvoeren gooit. “Schoonmoeder komt volgende maand weer, maar deze keer ben ik voorbereid,” zei hij lachend. Dat is nou precies waar het om gaat.
